De positie van het Platform O2032 over kennis

• Overigens, ik vind het persoonlijk bijna misdadig als je kinderen kennis onthoudt. Henriëtte Maassen van den Brink, voorzitter Onderwijsraad, weet wat op het spel staat. Lees verder in: Monique Marreveld (28-11-2016). De toekomst van het leren. Didactief blog

• .. lack of clarity about the difference between learning and doing science has led many educators to advocate the discovery method as the way to teach science …. Paul Kirschner (2009) pdf

Voor mij straalt het werk van het Platform uit dat in deze eenentwintigste eeuw kennis in het hoofd minder belangrijk is dan kennis in de wolk. Voorzitter Paul Schnabel, in een radio-uitzending op 1 oktober 2015 op 8 min 20 sec, na het uitbrengen van het tussenadvies, is niet mis te verstaan.

• Een van de grote veranderingen die er nu natuurlijk is, is dat vroeger, zoals ik dat nog heb meegemaakt; door het leren verwierf je kennis, die kennis was eigenlijk een vrij bijzonder iets, daar moest je hard voor werken om dat te verzamelen. Maar de kennis zit in je apparaatjes, om zo te zeggen, en je hebt overal toegang toe.

Paul Schnabel krijgt in bovenstaande gekkigheid bijval van OECD’s Andreas Schleicher:

• The world economy no longer pays you for what you know; Google knows everything. [youtube op 2’07”]

Het lijkt mij glashelder, maar ik constateer ook dat velen van mening zijn dat het Platform een genuanceerd standpunt heeft over het belang van kennis als intellectuele bagage. Van die nuances blijkt weinig in een korte tekst van Paul Schnabel in de Volkskrant van 12 april 2016, na ommekomst van het Eindadvies.

• Het wordt minder belangrijk om jaartalletjes te weten; we richten ons meer op het leren van de samenhang tussen bepaalde gebeurtenissen. ( . . . ) Mijn ervaring leert me dat wanneer je iets niet nodig hebt, je het vergeet. Bovendien kun je zulke feitjes tegenwoordig eenvoudig opzoeken op het internet.

Vrijwel alles wat er psychologisch is aan de adviezen van het Platform draait om kennis, daarom is het zaak om duidelijk te krijgen wat de positie van het Platform hier is. Wat is het precies waarvan Paul Schnabel zegt dat het wetenschappelijk is onderbouwd?

Het Eindadvies gebruikt kennis in meerdere betekenissen. Een belangrijke categorie is de kennis zoals die in het beschreven, voorgeschreven, beoogde, ideale, toekomstige curriculum is benoemd. Een andere categorie is kennis die is te googelen, zoals encyclopedische kennis, wetenschappelijke kennis, cultuurbezit; sommigen noemen dat bij voorkeur informatie, om ze te onderscheiden van individueel verworven kennis.
De kennis waar het in het onderwijs zelf om gaat is uiteraard de kennis die is verworven door leerlingen. En dan hebben we een probleem: hoe komen we erachter wat leerlingen hebben opgestoken? Vraag het de leerling, zou je denken. En zo proberen we het te doen: de leerling antwoordt zich helemaal suf op vragen, toetsen en tests. Met al die anwoorden hebben we evenzovele aanwijzingen voor aanwezige kennis, maar het fijne kunnen we er toch niet van te weten komen. Want de leerling heeft niet de mogelijkheid om het eigen denken waar te nemen (introspectie) en daar verslag van te doen. De leraar heeft dat evenmin. Alsook het Platform.
Zonder stevige basis in de cognitieve psychologie zijn filosofietjes over kennis van leerlingen puur fantasie. Kijk, dat is nu de thematiek van deze serie blogs. Het is hier dus te doen om wat de positie van het Platform is over kennis van de leerlingen, en de relevantie van die kennis voor de verdere schoolloopbaan en het leven. Toe maar. Met een U-bocht komen we dan toch weer terecht bij voorgestelde inhouden van het curriculum maar daarop zal in deze serie blogs niet het accent komen te liggen.

Wat zijn in het Eindadvies de vindplaatsen voor deze kennis-in-het-hoofd? Dat zijn er volgens de inhoudsopgave eigenlijk maar twee, want op tal van andere plaatsen is die kennis impliciet in het leren van A naar B (vakken en domeinen), en in vaardigheden. Blz. 21: ‘De leerling ontwikkelt kennis en vaardigheden door creativiteit en nieuwsgierigheid in te zetten’. Blz. 37-41: ‘Kennis van de wereld’. Blz. 21 is bingo. Over kennis heeft het Platform zich laten voorlichten door de OECD-denktank, in het bijzonder paper #1: Evidence about knowledge and skills for work and learning..

• Het Platform heeft voor zijn analyse van gewenste kenmerken van toekomstgericht onderwijs ook gebruikgemaakt van wetenschappelijke inzichten over de kennis, vaardigheden en omgevingsfactoren die de drie hoofddoelen van het onderwijs helpen waarmaken. De Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) heeft op verzoek van het Platform een literatuurstudie gedaan naar de drie hoofddoelen in het onderwijs van de toekomst. Zie http://onsonderwijs2032.nl/advies/ voor de vier papers (OECD, 2015b, c, d, e).

Een moeilijkheid is nu dat het Platform zijn bronnen in een grote blender heeft gedaan, zodat het op de hoofdlijnen [er zijn wel tal van details waar een bron bij is genoemd] giswerk is of bepaalde uitspraken volgens het Platform zelf misschien enige wetenschappelijke onderbouwing hebben, danwel louter de onderwijsopvattingen van een dominante groep insprekers zijn. Of van OECD’s Andreas Schleicher en de zijnen, een politieke pressiegroep die zich moeilijk of geheel niet door wetenschappers laat aanspreken op ingenomen posities (lees eens hier en daar in de al genoemde position papers die de OECD aan het Platform heeft geleverd, om een indruk te krijgen).

• Het Platform heeft zich daarnaast internationaal georiënteerd door middel van vergelijkend onderzoek en studiereizen naar andere landen.

  Op basis van de maatschappelijke dialoog, de analyse van wetenschappelijk onderzoek en de voorbeelden uit het buitenland komt het Platform tot enkele essentiële kenmerken van toekomstgericht onderwijs.
  

Het Platform maakt het in de volgende korte passage ondubbelzinnnig duidelijk wat zijn standpunt is op het stuk van kennis: ‘op die manier ontwikkelen ze kennis’ en ‘zo brengt het onderwijs leerlingen kennis bij’. ‘Op die manier’ en ‘zo’ komt erop neer dat de leerling in (begeleid) zelf-ontdekkend leren zich kennis verwerft. Dit is een constructivistisch leerstuk.
Het nu volgende citaat is niet een stukje tekst dat uit een langer betoog over kennis is geknipt: dit is het betoog van het Platform over kennis, welgeteld 112 woorden. Op tal van plaatsen varieert het eindadvies hierop. Over de keuze voor constructivisme geen woord, dus ook niet over het conventionele alternatief voor dat constructivisme. Zie over beide contrasterende benaderingen van onderwijs bijvoorbeeld de bijdragen in de bundel bam Tobias en Duffy Constructivist Theory Applied to Instruction: Success or Failure?.

• Toekomstgericht onderwijs cultiveert en bevordert de van nature nieuwsgierige houding van leerlingen. Ze leren relevante kritische vragen te stellen en strategieën te ontwikkelen om antwoorden op die vragen te formuleren. Op die manier ontwikkelen ze kennis, die ze vervolgens gebruiken om verbanden te leggen en tot nieuwe inzichten te komen. Ze kunnen reflecteren op hun leerproces en met anderen samenwerken om tot een goed resultaat te komen. Zo brengt het onderwijs leerlingen kennis bij, die hen in staat stelt zich verder te ontwikkelen. Het leert ze hoe ze een leven lang kunnen blijven leren en flexibel met ontwikkelingen kunnen omgaan. Dat hebben ze nodig om in een veranderende samenleving te kunnen functioneren. [mijn nadruk, b.w.]

Er zijn nu twee opvattingen over kennis. De voorzitter van het Platform zegt dat kennis vooral in je apparaatjes zit. Het Eindadvies daarentegen presenteert het gedachtegoed van het constructivisme, waarbij het er nadrukkelijk om gaat dat de leerlingen zichzelf kennis verwerven. Hoe moeten we hiermee verder? Is het misschien zo dat het Eindadvies er stilzwijgend van uitgaat dat de feitenkennis waar Paul Schnabel over spreekt niet meer van belang is? Of hooguit in de marge van het verwerven van allerlei inzichten aan de orde als opzoekbare, just in time kennis?

In de sectie Kennis van de wereld gaat het om drie kennisbases, in de drie kennisdomeinen dus. Het Platform spreekt zelfs van ‘een stevige kennisbasis’. De uitwerking (blz 35 en volgende) legt de nadruk op verbinding van inhouden, basale kennis lijkt hier inderdaad alleen nog in apparaatjes te zitten. Ga maar na:

• Iedere vakdiscipline heeft zijn eigen en unieke begrippen en principes, vaardigheden, denkwijzen en manieren van kijken naar de wereld.

Het lijkt de cognitieve taxonomie van Bloom en de zijnen wel, maar dan met basale kennis verbannen naar de binaire wereld van solid state ram. En dat terwijl een recente herziening van diezelfde cognitieve taxonomie die basale kennis juist eerherstel geeft: zonder basale kennis geen enkele ‘hogere’ cognitieve vaardigheid. Ook in deze sectie over kennis van de wereld lijkt het Platform basale kennis van die wereld als entité négligable te beschouwen. Dat is dan wel weer consistent met de uitspraken van Paul Schnabel in het begin van deze blog.

Samenvattend. De onderwijsopvatting van het Platform, zoals verwoord in het Eindadvies, lijkt te zijn dat het onderwijs aan de slag moet met het creëren van leeromgevingen waarin leerlingen zonder omwegen direct de vaardigheden ontwikkelen zoals die in de samenleving van belang zijn. In onderlinge samenhang ook. Hier is volledig uit zicht verdwenen dat voor het verwerven van complexe vaardigheden zorgvuldig gefaseerde leerwegen met veel oefening van basale kennis en vaardigheden nodig zijn. Het doet denken aan het debat in de Angelsaksische wereld over whole language versus phonics als leermethode voor lezen en schrijven. Het Platform zou voor whole language kiezen.
Gert Biesta herkende in het gedachtegoed van het Platform de reform-pedagogiek van de 19e eeuw (Trouw). Het Platform kiest inderdaad positie aan de ideologische zijde van het maatschappelijk debat over onderwijs, niet aan de wetenschappelijke. De korte paragraaf over rekenvaardigheid bevestigt deze globale analyse van waar het Platform staat: aan de kant van wat in de internationale discussie over het wiskundeonderwijs fuzzy math heet, met Jo Boaler als waanzinnig populaire pleitbezorgster, bijgestaan door mindset Carol Dweck.

Laat dit wensdenken niet uitmonden in wenswetgeving (Marc Chavannes).
Met beide benen terug op aarde: zie E.D. Hirsch, Jr. (2016): Why knowledge matters. Rescuing our children from failed educational theories.

Ben Wilbrink

referenties

Gert Biesta (6 oktober 2015). Onderwijs moet de leerling meer vormen. pdf

Jo Boaler, Carol Dweck (foreword) (2015). Mathematical mindsets. Jossey-Bass. info.

• 1 The Brain and Mathematics Learning
  2 The Power of Mistakes and Struggle
  3 The Creativity and Beauty in Mathematics
  4 Creating Mathematical Mindsets: The Importance of Flexibility with Numbers
  5 Rich Mathematical Tasks
  6 Mathematics and the Path to Equity
  7 From Tracking to Growth Mindset Grouping
  8 Assessment for a Growth Mindset
  9 Teaching Mathematics for a Growth Mindset
  

Marc Chavannes Het leenstelsel is wenswetgeving die van onderwijs een luxeproduct maakt. De Correspondent pdf [“In dit Politiek Dagboek ga ik na waar dit type ‘wenswetgeving’ uit voortkomt.”]

Karin den Heijer en Paul Schnabel (10 april 2016). Buitenhof

E. D. Hirsch, Jr. (2016). Why knowledge matters. Rescuing our children from failed educational theories. Harvard Education Press. isbn 9781612509525 prologue pdf

Paul Kirschner (2016). Epistemology or Pedagogy, That Is the Question. pdf

David R. Krathwohl (2002). A revision of Bloom’s taxonomy: an overview. Theory into Practice, 41 #4, 212-218. pdf

OECD, Michaela Horvathova (2015). Paper #1: Evidence about knowledge and skills for work and learning. pdf
OECD position papers voor Platform Onderwijs 2032 http://onsonderwijs2032.nl/advies/

Platform Onderwijs 2032 Eindadvies

Andreas Schleicher (14 april 2014). Educating for the 21st century. youtube Schleicher [geciteerde tekst op 2’07”]

Paul Schnabel (1 oktober 2015). npo 1 radio op 8′ 20”.
Paul Schnabel (12 april 2016). de Volkskrant

Stanford Encyclopedia of Philosophy. introspectie (zie ook de verdere draad bij de tweet)

Alexander Renkl (2009). Why constructivists should not talk about constructivist learning environments: a commentary on Loyens and Gijbels (2008) pdf [over constructivisme]

Nico Stehr (1994). Knowledge societies. London: Sage. isbn 0803978928 info

• The concept of knowledge societies – Theories of society – The constitution of modern societies – The design of post-industrial societies – Knowledge about knowledge – The economic structure of knowledge societies – Experts, counselors and advisers – The technical state – The texture of knowledge societies

Sigmund Tobias and Thomas M. Duffy (Eds.) (2009). Constructivist Instruction: Success or Failure? Routledge Publishing info; review and another review [als eBook in KB]

• Part I. Introduction
  Chapter 1. The Success or Failure of Constructivist Instruction: An Introduction (Sigmund Tobias and Timothy M. Duffy)
  Part II. The Evidence for Constructivism
  Chapter 2. Reconciling a Human Cognitive Architecture (David Jonassen)
  Chapter 3. Constructivism in an Age of Non-Constructivist Assessments (Daniel L. Schwartz, Robb Lindgren, and Sarah Lewis)
  Chapter 4. Taking Guided Learning Theory to School: Reconciling the Cognitive, Motivational, and Social Contexts of Instruction (Phillip Herman and Louis M. Gomez)
  Chapter 5. Beyond More Versus Less: A Reframing of the Debate on Instructional Guidance (Alyssa Friend Wise and Kevin O’Neill)
  Chapter 6. Constructivism: When It’s the Wrong Idea and When It’s the Only Idea (Rand J. Spiro and Michael DeSchryver)
  Part III. Challenges to the Constructivist View
  Chapter 7. What Human Cognitive Architecture Tells Us About Constructivism (John Sweller)
  Chapter 8. Epistemology or Pedagogy, That Is the Question (Paul A. Kirschner) pdf
  Chapter 9. How Much and What Type of Guidance is Optimal for Learning? (Richard E. Clark).

  Chapter 10. Constructivism as a Theory of Learning Versus Constructivism as a Prescription for Instruction. (Richard E. Mayer)
  Chapter 11. The Empirical Support for Direct Instruction (Barak Rosenshine)
  Part IV. An Examination of Specific Learning and Motivational Issues
  Chapter 12. Learning and Constructivism (Walter Kintsch)
  Chapter 13. From Behaviorism to Constructivism: A Philosophical Journey from Drill and Practice to Situated Learning (J. D. Fletcher)
  Chapter 14. What’s Worth Knowing about Mathematics? (Melissa Sommerfeld Gresalfi and Frank Lester)
  Chapter 15. “To every thing there is a season, and a time to every purpose under the heavens” What about Direct Instruction? (David Klahr)
  Chapter 16. Beyond the Fringe: Building and Evaluating Scientific Knowledge Systems (Richard A. Duschl and Ravit Golan Duncan)
  Part V. Summing Up
  Chapter 17. An Eclectic Appraisal of the Success or Failure of Constructivist Instruction (Sigmund Tobias)
  Chapter 18. Building Lines of Communication and a Research Agenda (Thomas M. Duffy)

Ben Wilbrink (18 januari 2017). Kennis. [Paper dag Westlandse Stichting Katholiek Onderwijs] webpagina

• te veel leerlingen functioneel analfabeet
  Wat is goed onderwijs? Ik vind het makkelijker om aan te geven wat slecht onderwijs is. Ga maar na. Het basisonderwijs levert al decennia lang te veel leerlingen af die functioneel analfabeet zijn, niet alleen in taal, ook in rekenen. En dat is nergens voor nodig, het basisonderwijs moet bijna alle leerlingen taal- en rekenvaardig kunnen maken. Vraag het Anna Bosman, van de Radboud Universiteit, hoe je dat aanpakt. Ondertussen is het wel de vraag hoe het kan dat het basisonderwijs op deze kerntaak zoveel steken laat vallen. Zou dat iets te maken hebben met de invloed van praatjesmakers, ideologen, en pseudowetenschappers zoals die zich recent rond het Platform Onderwijs 2032 hebben verzameld?

blogosphere

Greg Ashman (July 6, 2017). Ends are not means. blog

• Means-ends analysis is what you do when you don’t know what to do. It’s time for education to start applying some domain specific knowledge.

Ton van Haperen (4 februari 2017). Echt onderwijs helpt tegen nepnieuws. NRC Opinie. webpagina.

• In de strijd tegen nepnieuws onderwijzen scholen digitale geletterdheid. Maar jongeren hebben meer aan Nederlands, geschiedenis en wiskunde, weet Ton van Haperen.

Knowledge Matters Campaign blogs page

Joe Kirby (October 8, 2016). Knowledge transmission improves teaching. blog [‘For us at Michaela . . . ’]

Paul Kirschner (14 februari 2013). Internetdomheid. blog

• Het idee achter de stelling dat doceren/instructie en leren vervangen kunnen worden door het zoeken naar informatie is dat (1) de halfwaardetijd van informatie steeds korter wordt (men zegt soms dat kennis even houdbaar is als verse vis ( Roel in ’t Veld, ooit kortstondig staatssecretaris zei ooit “Studenten hoeven maar een paar dingen te leren voor ze een beroep gaan uitoefenen…Kennis is net zo houdbaar als verse vis en het geheugen is slecht”. http://www.delta.tudelft.nl/artikel/kort-nieuws/6472) en dat het houdbaarheidstermijn steeds korter wordt) en (2) het weten van iets overbodig is omdat alles op het web staat. De boodschap lijkt te zijn (1) leer het niet omdat het meteen achterhaald of onjuist is en (2) doceer het niet omdat lerenden kunnen het zelf vinden. Men noemt dit de Googlificatie van het onderwijs, een slap aftreksel van resource-based learning (Hill & Hannafin, 2001).

MJ ( @seminyaksunset ) (18 September 2016). The Knowledge Gatekeepers blog

• Heel raak en correct geschreven blog over de minachting voor kennis bij onderwijspraatjesmakers. Ik weet niet wie achter het pseudoniem steekt, maar voor de sterkte van de argumenten maakt dat niet uit.

Paul Kirschner (21 december 2017). De Holle Retoriek van ‘21st-Century Skills’ – Hoezo is Kennis Minder Belangrijk? blog [“Deze blog was gepubliceerd als een artikel geschreven door Erik Meester, Sarah Bergsen en mijn persoon in het decembernummer van TH& MA – Tijdschrift voor Hoger Onderwijs & Management.”]

Andrew Old (25 December 2016). Nobody’s actually against knowledge are they? blog

Mirjam Neelen & Paul A. Kirschner (April 4, 2017). Why Google can’t replace individual human knowledge. blog

Robert Peal (November 11, 2016). The knowledge-based bookshelf. blog

• Robert Peal bespreekt tien boeken, ik geef de titels en voeg een link toe voor meer info:
• “Below are listed ten books that will help you find out more.”
  1. Hirsch, E. D. Cultural Literacy: What Every American Needs to Know (1987). blog

  2. O’Hear, A. & Sidwell, M. The School of Freedom: A Liberal Education Reader from Plato to the Present Day (2009) info

  3. Furedi, F. Wasted: Why Education isn’t Educating (2009) review

  4. Willingham, D. Why Don’t Students Like School? (2009) info

  5. Christodoulou, D. Seven Myths About Education (2014) review

  6. Roediger, H. L (et al). Make It Stick: The Science of Successful Learning (2014) info

  7. Didau, D. What if everything you knew about education was wrong? (2015) review

  8. Lemov, D. Teach Like a Champion 2.0 (2015) info

  9. Allison, S. & Tharby, A. Making Every Lesson Count (2015) info

  10. Birgalsingh, K (ed). Battle Hymn of the Tiger Teachers (2016) info

Johannes Visser (2017). Juist nu je alles kunt googelen, moet onderwijs over kennis gaan. De Correspondent blog

Ruth Wattenberg (September 2016). Inside the Common Core Reading Tests:
Why the best prep is a knowledge-rich curriculum. blog

Sally Weale (25 april 2016). Phonics method helps close attainment gap, study finds. The Guardian webpagina

Ben Wilbrink (18 januari 2017). Kennis. (Voordracht voor Westlandse Stichting Katholiek Onderwijs) webpagina

Daniel T. Willingham (May 19, 2017). You still need your brain. Gray matter. The New York Times blog

first series of blogs in reverse chronological order

• Hirsch: Waarom kennis ertoe doet [in Dutch, but see rich literature listing with links to sources]
• (21st century) skills: 1. roots and sources
• draagvlak voor 2032 [local issues, Dutch]
• discussie met staatssecretaris Dekker [local issue, Dutch]
• O2032 reform inspired by progressivism
• personal development / non-cognitive skills
• 21st century skills
• Platform O2032 over belang van kennis [Dutch]
• hoe is wetenschappelijke onderbouwing te peilen? [Dutch]
• Is het advies O2032 wetenschappeljk onderbouwd? [starter blog, Dutch]